TPP là gì ? Việt Nam: Cơ hội và thách thức ? Chứng khoán Việt sẽ tăng ?

Năm 2007, Việt Nam chính thức gia nhập WTO, thị trường chứng khoán bước vào thời kỳ bùng nổ mạnh nhất và đạt đỉnh kỷ lục 1.171 điểm. Liệu Chứng khoán Việt Nam có trở lại thời hoàng kim như thời WTO ?

Tham gia TPP, Thị trường chứng khoán có dậy sóng như thời WTO?
Sắp tới, làn sóng cổ phần hóa các doanh nghiệp Nhà nước sẽ cung cấp cho thị trường một khối lượng hàng hóa đa dạng cho sự lựa chọn của Nhà đầu tư.

Trao đổi tại chương trình Tọa đàm và Giao lưu trực tuyến “TPP trong mắt doanh nghiệp Việt” do BizLIVE tổ chức sáng nay tại Hà Nội, ông Trần Minh Hoàng, Trưởng bộ phận Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược thị trường CTCK Vietcombank đã đưa ra nhận định về vấn đề này.

Ông Trần Minh Hoàng cho biết những chuyển biến tích cực rõ nét từ nền kinh tế luôn là yếu tố nền tảng cơ bản cho việc hình thành một xu hướng tăng điểm bền vững của thị trường. Tương tự như WTO, việc Việt Nam vào TPP cũng hứa hẹn sẽ đem lại một bước chuyển mình vượt bậc cho nền kinh tế Việt Nam.

Chiều 10/10/2013, tại trụ sở CTCP Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam – BSC đã diễn ra Hội thảo “TPP & Cơ hội Thị trường chứng khoán”.

TPP – Hiệp định Thương mại xuyên Thái Bình Dương là hiệp định được giới đầu tư kỳ vọng sẽ có ảnh hưởng mạnh mẽ đên nền kinh tế VN nói chung, TTCK nói riêng. Tác động đó còn mạnh mẽ hơn ảnh hưởng của việc Việt Nam vào WTO năm 2007. Một số chuyên gia nhận định, Việt Nam sẽ là quốc gia được hưởng lợi nhiều nhất khi tham gia TPP.

Theo kế hoạch, vòng đàm phán gia nhập TPP sẽ hoàn thành vào cuối năm nay. Tuy nhiên, nhìn chung các doanh nghiệp vẫn chưa có một sự chuẩn bị đủ chu đáo trước giờ G – thời điểm nền kinh tế Việt Nam bơi ra biển lớn.

Cơ hội nào cho Việt Nam?

TTCK Việt Nam đã nhảy vọt năm 2007, khi Việt Nam chính thức gia nhập WTO. Vậy cơ hội nào cho Việt Nam với TPP trong thời gian rất ngắn tới đây.

Tham gia TPP, Thị trường chứng khoán có dậy sóng như thời WTO? (1)
Hiện đã có 12 quốc gia tham gia vào đàm phán TPP. Hàn Quốc đang cân nhắc tham gia TPP trong thời gian tới.

Trong các quốc gia tham gia đàm phán TPP, Hoa Kỳ và Nhật Bản là 2 quốc gia có kim ngạch xuất nhập khẩu với Việt Nam lớn nhất. Đặc biệt, Hoa Kỳ là nước Việt Nam xuất siêu lớn nhất. Trong 8 tháng đầu năm 2013, Việt Nam xuất siêu vào Hoa Kỳ 11,68 tỷ USD.

Phân tích cơ cấu xuất khẩu sang Hoa Kỳ, có thể thấy các lĩnh vực sau đây sẽ được hưởng những lợi thế đáng kể khi Việt Nam ký kết TPP: Hàng dệt may, Giày dép các loại, gỗ và sản phẩm gỗ, Hàng thủy sản, Máy tính và linh kiện.

Đặc biệt, hàng dệt may Việt Nam nếu nước ta tham dự vào “bàn tiệc đứng” TPP, sẽ được giảm thuế suất trung bình từ 17% hiện nay xuống mức 0 – 5%, và tương tự cho hàng da giày. Triển vọng xuất khẩu của Việt Nam sẽ tăng lên cả về lượng và chất mà không còn phải lăn tăn quá nhiều về những vụ kiện chống bán phá giá như các mặt hàng cá tra, cá ba sa và tôm tại thị trường Mỹ trong suốt nửa thập kỷ qua.

Kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang Mỹ qua các năm như sau:

Tham gia TPP, Thị trường chứng khoán có dậy sóng như thời WTO? (2)

(Năm 2013 dự đoán, đơn vị: Tỷ USD)

Triển vọng ngành dệt may là không phải tranh cãi khi thuế suất có thể giảm từ 12 – 17% so với hiện nay. Tuy nhiên, cũng cần phải lưu ý về rào cản kỹ thuật trong đàm phán với Hoa Kỳ khi quốc gia này yêu cầu sản phẩm dệt may phải được sản xuất từ sợi trở đi.

Các doanh nghiệp dệt may hiện nay đang có tăng trưởng doanh thu nhanh nhưng hệ số sinh lời chưa cao, sử dụng nhiều đòn bẩy tài chính… Chính vì vậy, sự thay đổi nhỏ của thuế suất, tỷ giá, lãi suất cũng sẽ ảnh hượng mạnh đến khả năng kiến tạo lợi nhuận của các doanh nghiệp dệt may.

BSC cũng chú ý đến 2 doanh nghiệp dệt may niêm yết trên thị trường hiện nay là TCM và TNG với khả năng thanh khoản cao.

Thoái vốn các doanh nghiệp nhà nước, cơ hội với thị trường

Một trong những điểm được chú ý trong vòng đàm phán TPP là phía Việt Nam cam kết sẽ không can thiệp vào các hoạt động kinh doanh thường nhật của các Doanh nghiệp Nhà nước, đồng thời hứa sẽ mở room cho nhà đầu tư nước ngoài. Trong phát biểu gần đây của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Việt Nam sẽ tiến tới mở room ngân hàng cho nhà đầu tư nước ngoài tới 49%, cao hơn 19% so với tỷ lệ 30% hiện tại.

Khi chính thức có hiệu lực, TPP sẽ mở ra một khu vực thương mại tự do bao trùm 40% GDP toàn cầu. TPP không chỉ giảm và gỡ bỏ rào cản thuế quan mà còn thúc đẩy thương mại và kích thích mở rộng đầu tư.
Trưởng bộ phận Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược thị trường CTCK Vietcombank khẳng định: “Với những ưu thế về địa lý, sự ổn định của kinh tế, chính trị đi cùng những chính sách khuyến khích và thu hút đầu tư nước ngoài, bên cạnh việc hưởng lợi từ mở rộng thị trường và đẩy mạnh xuất khẩu, Việt Nam nhiều khả năng sẽ được đón nhận luồng vốn đầu tư mạnh mẽ, từ đó hỗ trợ, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo nền tảng cho đà tăng của thị trường cổ phiếu trong trung và dài hạn”.
Như vậy, khả năng thị trường lấy lại thời hoàng kim là hoàn toàn có thể. Điều quan trọng Việt Nam cần tận dụng hiệu quản những lợi thế mà TPP đem lại, cần có những chính sách và biện pháp quản lý đúng đắn để hạn chế luồng vốn đầu tư nóng.
Được biết, sau khi đàm phán thành công, hiệp định TPP cũng cần một thời gian tương đối nữa để đi đến ký kết và sau đó chính thức áp dụng tại các quốc gia thành viên đi cùng với việc sửa đổi luật, nếu cần, và các văn bản hướng dẫn thực thi đi kèm. Quá trình này có thể mất hơn 1 năm.
Do đó, vị chuyên gia này cho rằng trong năm 2016 sắp tới, TPP có thể cũng đã có những tác động tích cực bước đầu lên nền kinh tế và thị trường cổ phiếu nhưng chưa nhiều. “Tôi kỳ vọng vào một hiệu ứng mạnh mẽ và rõ nét hơn nữa trong giai đoạn sau đó, tức là từ khoảng 2017 trở đi” – ông Trần Minh Hoàng chia sẻ.
Trên thực tế, trong mấy phiên gần đây khối ngoại đã quay trở lại mua ròng sau thời gian dài bán ròng, ông Hoàng cho rằng TPP kích thích đầu tư, tạo kỳ vọng về sự bứt phá của nền kinh tế nói chung và thị trường cổ phiếu nói riêng. Do đó, TPP là yếu tố không chỉ khơi thông mà còn hấp dẫn và thúc đẩy dòng vốn ngoại chảy vào TTCK Việt Nam.

Ngay sau thông tin hiệp định TPP được ký kết, nhiều nhóm cổ phiếu bao gồm cả nhóm dệt may, thủy sản, bất động sản đã tăng rất tốt. Đối với nhóm cổ phiếu bất động sản, về mặt ngắn hạn, sự tăng giá đến tư hiệu ứng ăn theo TPP.

Các chuyên gia cho rằng, ngoài nhóm cổ phiếu của các doanh nghiệp xuất khẩu (là nhóm đối tượng được hưởng lợi trực tiếp), một số nhóm cổ phiếu khác, như nhóm dịch vụ cảng, bất động sản, công ty chứng khoán… cũng có thể hưởng lợi gián tiếp từ TPP. Cụ thể, sau khi TPP được ký kết, hoạt động thương mại tăng lên, thì các doanh nghiệp dịch vụ cảng sẽ có nhiều điều kiện để phát triển kinh doanh.

Trong khi bất động sản tuy là lĩnh vực được coi là không liên quan nhiều và bối cảnh thị trường bất động sản chưa thể sôi động ngay trong năm 2014, nhưng đây là nhóm cổ phiếu có tính đầu cơ cao, nên mỗi khi thị trường có sóng, thì nhóm cổ phiếu bất động sản cũng thường sẽ có phản ứng khá nhạy.

Tương tự, công ty chứng khoán là nhóm ngành luôn ăn theo sự sôi động của thị trường chứng khoán, do đó, nếu thị trường đi lên tích cực thì nhóm chứng khoán này sẽ tăng mạnh lợi nhuận cả từ mảng tự doanh lẫn môi giới.
Tuy nhiên về lâu dài, sâu xa, việc ký TPP ngoài giúp mở ra thị trường xuất khẩu còn tăng cường vốn đầu tư. Hai nhóm hưởng lợi rõ rệt từ TPP sẽ là cho thuê văn phòng và nhà ở phân khúc cao cấp rõ ràng.