Hệ số ROE là gì ? (Return on Equity: Tỷ số lợi nhuận ròng trên vốn chủ sở hữu)

WHAT :: ROE là gì ?
ROE = Return on equity
ROE là tỷ số lợi nhuận ròng trên vốn chủ sở hữu, phản ánh năng lực sử dụng đồng vốn của doanh nghiệp để sinh lợi như thế nào.
Người ta hay nói “Một đồng vốn, bốn đồng lời”, nghĩa là trong trường hợp này ROE = 4. (DauTuChungKhoan.org)

WHY :: Vì sao ROE quan trọng đối với phân tích đầu tư ?

ROE là tỷ số quan trọng nhất đối với các cổ đông, giúp theo dõi xem một đồng vốn bỏ ra đã tích lũy được bao nhiêu đồng lời.

Các nhà đầu tư thường so sánh ROE giữa các cổ phiếu cùng ngành trên thị trường, từ đó lựa chọn và quyết định nên mua cổ phiếu của công ty có triển vọng. Tỷ lệ ROE càng cao càng tốt, vì điều đó chứng tỏ rằng công ty sử dụng hiệu quả đồng vốn của cổ đông. (DauTuChungKhoan.org)

HOW :: Làm sao để tính ROE ?

Công thức:

Trong đó:

• Lợi nhuận ròng (Earnings or Net Income): là lợi nhuận ròng dành cho cổ đông thường (sau khi đã trả cổ tức cho cổ phần ưu đãi)
• Vốn chủ sở hữu (Equity): còn gọi là Vốn cổ phần của cổ đông, hoặc giá trị tài sản ròng hữu hình (tại thời điểm đầu niên độ kế toán).

WHEN :: Khi nào cần đặc biệt chú ý đến ROE ?

1. Tương quan giữa tỷ lệ ROE và tỷ lệ lãi vay ngân hàng (R):

• ROE < R : lợi nhuận tạo ra chỉ để trả lãi vay ngân hàng.
• ROE > R : lợi nhuận thu được dư trả chí phí lãi vay, cũng phải xem xét thêm liệu ROE có tăng hay không.

2. Doanh nghiệp mua lại cổ phiếu quỹ sẽ làm tăng ROE:
Mua lại cổ phiếu quỹ sẽ làm tăng lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS), tăng ROE, nhưng lại làm giảm đi giá trị sổ sách (Book value). Như vậy, dù lợi nhuận doanh nghiệp không đổi, nhưng điều này vô tình bóp méo các chỉ số, “đánh lừa” những nhà đầu tư vốn hay dùng các chỉ số này để tìm kiếm cổ phiếu rẻ đang giao dịch dưới giá trị thực.
*Giải thích thêm:
Khi doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ, số lượng cổ phiếu lưu hành trên thị trường (Number of Shares) bị giảm đi, đồng thời giá trị sổ sách (Book Value) cũng giảm xuống do công ty đã mất một phần tiền để mua cổ phiếu. Đây là 2 yếu tố chính làm cho EPS, ROE, P/B biến hóa bất thường, trong khi tình hình kinh doanh chẳng có gì thay đổi.

1. Ngân hàng “thổi phồng” lợi nhuận để làm giá cổ phiếu

Lợi nhuận năm 2011 của hệ thống ngân hàng thương mại tăng 15,1% so với năm 2010, trong khi tốc độ tăng vốn chủ sở hữu là 22,85% và tốc độ tăng quy mô tài sản là 18,55%.
Số lợi nhuận chủ yếu chỉ ở một số ngân hàng lớn, còn nhiều ngân hàng nhỏ có lợi nhuận thấp, thậm chí lỗ.

Chỉ số lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA) của ngành ngân hàng chỉ đạt 1,09%, thấp hơn mức 1,29% của năm 2010 và chỉ đứng 6/10 trong việc so sánh với 10 ngành khác trong nước.

Chỉ số lợi nhuận so với vốn chủ sở hữu (ROE) năm 2011 của hệ thống ngân hàng thương mại cũng chỉ đạt 11,86% (thấp hơn con số 14,56% năm 2010).

TS. Nguyễn Trọng Tài, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học ngân hàng (Học viện Ngân hàng) cho rằng, lợi nhuận của ngành ngân hàng thực tế không cao. Bởi nếu so sánh hai chỉ số ROE và ROA của ngành ngân hàng với 21 ngành khác của nền kinh tế, thì ROE của ngành ngân hàng chỉ ở mức trung bình, còn ROA thì ở mức thấp. Vì vậy, theo ông không nên nhìn vào những con số báo cáo tài chính. Bởi doanh thu tuy lớn nhưng quy mô vốn của ngân hàng ít nhất phải là 3.000 tỷ đồng.

TS. Cao Sĩ Kiêm, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho rằng, đừng nhìn vào con số tuyệt đối để đánh giá ngân hàng lãi nhiều hay lãi ít, mà phải căn cứ vào chỉ số ROA và ROE.

Khó có thể đánh giá NH vẫn sống khỏe trong khi cả nền kinh tế khó khăn. Bởi không ít Ngân hàng Thương mại phải nuôi cả khách hàng xấu của mình, để cùng tồn tại và không phải trích dự phòng rủi ro 100%. (Báo Đầu tư, Dân Trí, Sài gòn đầu tư tài chính)

2. Lãi suất hạ xuống 12%, ROE 2 sàn sẽ tăng 2,52%

Bảng số liệu dưới đây cho thấy rằng với mức lãi suất huy động giảm xuống là 13% thì ROE của hai sàn sẽ tăng lên 1,26% và nếu mức lãi suất huy động giảm xuống 12% thì ROE hai sàn sẽ tăng thêm 2,52%. Nhóm ngành xây dựng và vật liệu, bất động sản, du lịch và giải trí, dầu khí sẽ là những nhóm ngành có mức tăng ROE cao nhất nếu lãi suất huy động và cho vay giảm xuống.

Tựu chung lại, chi phí tài chính giảm sẽ giúp cải thiện chỉ số ROE và điều này có thể lý giải việc tại sao nhóm cổ phiếu bất động sản tăng điểm mạnh trong hai phiên giao dịch đầu tháng 4.2012. (TTVN)

“50 công ty kinh doanh hiệu quả nhất Việt Nam” là chương trình khảo sát xếp hạng thường niên của Tạp chí Nhịp Cầu Đầu Tư, được thực hiện đối với các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ngành bất động sản:

Hà Đô – cái tên ít đình đám, dẫn đầu với 4 chỉ số tăng trưởng bình quân giai đoạn 2009 – 2011 khá ấn tượng: doanh thu (46%), lợi nhuận (69%), lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu – ROE (47%) và lợi nhuận trên vốn – ROC (44%), nhờ hàng loạt dự án bất động sản trung cấp tại TP.HCM, có lịch sử lâu đời (hình thành đầu những năm 1990), là công ty thành viên thuộc Bộ Quốc phòng và được hưởng nhiều ưu đãi về đất đai.

Ngoài ra còn có 2 công ty bất động sản khác là Tập đoàn Vingroup và Công ty Kinh doanh Phát triển Bình Dương cũng thuộc top 10.

Ngành Cao su:
Cao su Đà Nẵng, Cao su Đồng Phú và Cao Su Phước Hòa: Thành công xoay quanh một điểm chung là yếu tố giá cả.

Từ năm 2008 đến nay, giá cao su biến động mạnh, góp phần giúp các doanh nghiệp ngành này ăn nên làm ra. Giá cao su tự nhiên từng giảm mạnh với mức thấp nhất 1.102 USD/tấn vào tháng 12.2008 do khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế. Đến năm 2009, khi chính phủ các nước lớn tung ra các gói kích cầu, công nghiệp ôtô được tiếp sức, kéo theo giá cao su tăng trở lại gần 4.000 USD/tấn trong đầu quý II/2010. Tháng 8.2010, trước những bất lợi thời tiết, giá cao su tăng mạnh và có lúc đạt kỷ lục gần 6.000 USD/tấn (tháng 2.2011). Việt Nam là 1 trong 5 nước sản xuất cao su tự nhiên lớn nhất thế giới bên cạnh Thái Lan, Indonesia, Malaysia và Ấn Độ.

Sản lượng tiêu thụ giảm, nhưng giá bán tăng cùng với ưu thế về tỉ giá VND/USD trong năm 2010 và 2011 đã giúp doanh thu và lợi nhuận sau thuế bình quân hàng năm giai đoạn 2009 – 2011 của 3 công ty Đà Nẵng, Đồng Phú, Phước Hòa tăng trung bình 34% và 46%. ROE trung bình 3 năm 2009 – 2011 cũng đạt trên 40%/năm.

Ngành thực phẩm tiêu dùng
Chỉ có một công ty hàng thực phẩm tiêu dùng lọt vào “top 10” là Vinamilk. Đây là công ty thực phẩm duy trì được cả lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) và lợi nhuận trên vốn (ROC) ổn định trong 3 năm 2009 – 2011 ở mức trên 40%. Sự tăng trưởng của Vinamilk xuất phát từ việc nắm giữ thị phần lớn (hơn 65%) với đa dạng các sản phẩm từ sữa và thế chủ động về nguồn nguyên liệu.